ITANONG MO KAY PROF: ITLOS at ang panalo ng Pilipinas laban sa China

Lubos ang kaligayahan ng sambayanang Pilipino sa pagkakamit ng tagumpay sa kaso ng Pilipinas laban sa panghihimasok ng Tsina sa West Philippine Sea. Bigo ang Tsina sa pang-aagaw sa syento porsyento ng ating extended continental shelf at 80 por syento ng ating exclusive economic zone.

Napatunayan batay sa malakas na ebidensya na boladas lamang ang ipinangangalandakan ng Tsina na istorikong karapatan sa umanoy undisputable sovereignty o lubusang pagmamay-ari sa halos buong South China Sea na isang taguri lamang ng Ingles na tagagawa ng mapa. Mahalagang matalakay natin ang ating panalo at kung ano pa ang magagawa natin para tuluyang manaig ang ating mga karapatan sa harap ng pagbabanta at propaganda ng Tsina.

Pakinggan ang kabuuan ng podcast na ito nina Prof. Jose Maria Sison at Prof. Sarah Raymundo.

Itanong mo kay Prof.
TOPIC: ITLOS at ang panalo ng Pilipinas laban sa China
July 15, 2016

Intro ni Prof. Sara: Mainit na pagbati sa mga tagapakinig ng Itanong Mo Kay Prof. Muli nating makakapanayam ang Chief Consultant ng NDFP para sa Usapang Pangkapayapaan at tagapangulo ng International League of People’s Struggles. Pag-uusapan natin ngayon ang isang maritime conflict o tunggalian sa pagitan ng Pilipinas at Tsina, o ang 9-dash line claim ng Tsina sa West Philippine Sea.

Opening Spiel ni Prof. Sarah: Kamakailan ay lumabas na ang arbitration award na pumapabor sa kasong inihain ng gobyerno ng Pilipinsa sa Tsina. Ano ang kahulugan nito para sa kaso? Paano Ito makakaapekto sa relasyon ng Tsina at Pilipinas, o ng mga Pilipino at mamamayang Tsino? Natatapos na ba ang laban para sa Pambansang soberanya matapos ang pumapabor na desisyon Arbitral Tribunal? Muli nating makakapanayam si Prop. Jose Maria Sison, magandang araw Prop. Sison…

Pagbati ni JMS: Maalab na makabayang pagbati, Prof. Sarah Raymundo at lahat ng ating kababayan! Lubos ang kaligayahan ng sambayanang Pilipino sa pagkakamit ng tagumpay sa kaso ng Pilipinas laban sa panghihimasok ng Tsina sa West Philippine Sea. Bigo ang Tsina sa pang-aagaw sa syento porsyento ng ating extended continental shelf at 80 por syento ng ating exclusive economic zone.

Napatunayan batay sa malakas na ebidensya na boladas lamang ang ipinangangalandakan ng Tsina na istorikong karapatan sa umanoy undisputable sovereignty o lubusang pagmamay-ari sa halos buong South China Sea na isang taguri lamang ng Ingles na tagagawa ng mapa. Mahalagang matalakay natin ang ating panalo at kung ano pa ang magagawa natin para tuluyang manaig ang ating mga karapatan sa harap ng pagbabanta at propaganda ng Tsina.

Mga tanong:

1. Prof. Sison maaari po ba ninyong maibahagi sa ating mga tagapakinig ano ang ibig sabihin ng International Tribunal for the Law of the Sea o ITLOS? Ano po bang kapangyarihan meron sila para magsaayos ng mga hindi napagkakaunawaan ng dalawa o higit bang bansa hinggil sa mga usapin sa mga teritoryong pangdagat?

JMS: Ang International Tribunal on the Law of the Sea (ITLOS) ay nakabase sa Hamburg, Germany. Sa ilalim nito ay may apat na tinawag na mechanismo o tribunal. Ang ITLOS ang unang dulugan ng isang bansa kapag may kasong isasampa laban sa ibang bansa tungkol sa mga karapatan at obligasyon ng mga signatory sa ilalim ng UN Convention on the Law of the Sea (UNCLOS).

Ang Permanent Court of Arbitration na nakabase sa The Hague, The Netherlands ang inatasan ng ITLOS para maging Arbitral Tribunal sa kasong inihapag ng Pilipinas laban sa Tsina. Nagpasya ang Tribunal na may hurisdiksyon sa kaso. At pagkatapos, linitis at pinagpasiyahan ang kaso. Sinabi ng Pilipinas at sinang-ayunan ng Tribunal na inaalam lang ng Pilipinas kung ano ang mga karapatan nito tungkol sa exclusive economic zone at extended continental shelf sa ilalim ng UN Convention on the Law of the Sea.

Sa gayon, hindi kailangang pumayag ang Tsina sa pagsampa ng kaso. Lumahok man o hindi sa paglitis ng kaso, mapapaloob ang Tsina sa desisyon dahil sa signatory siya ng UN Convention on the Law of the Sea tulad ng Pilipinas. Kailangan ang pagpayag ng Tsina sa pagsampa ng kaso kung ito ay tungkol sa usapin ng territorial sovereignty, territorial dispute o maritime delineation.

2. Ano po ang masasabi ninyo sa inilabas na desisyon ng Arbitral Tribunal na pabor sa Pilipinas laban sa pag-angkin ng Tsina sa 90 por syento o halos buong South China Sea, pati ng exclusive economic zone (EEZ) at extended continental shelf (ECS) ng Pilipinas sa West Philippine Sea?

JMS: Tuwang-tuwa ako sa panalo ng Pilipinas sa desisyon. Maliwanag ang desisyon ng Tribunal na sa Pilipinas ang kanyang Exclusive Economic Zone at Extended Continental Shelf sa ilalim ng UN Convention on the Law of the Sea. Pinawalang saysay ang claim of historical rights ng Tsina sa halos buong South China Sea, pati West Philippine Sea. Sinabing hindi ito pinapayagan ng UN Convention on the Law of the Sea. At kung gayon, illegal ang paggawa ng Tsina ng reclamation at mga artipisyal na isla, ang pagsira sa marine life at marine environment, pagtataboy sa mga mangingisdang Pilipino, pagbabanta sa oil and gas exploration at extraction at pagbabanta sa navigation.

3. Kasunod ng desisyon ng Arbitral Tribunal ay naglabasan din ang mga pahayag na hindi tinatanggap ng Tsina ang desisyon ng Tribunal at ito ay walang halaga sa kanila. Ano po ang inyong opinyon sa kanilang pagsasawalang bahala sa desisyon?

JMS: Sa balangkas ng international law, maling mali at nag-aastang salungat sa batas ang Tsina . Signatory siya ng UN Convention on the Law of the Sea at dapat sumunod siya sa desisyon. Pero dahil walang enforcement agency na mauutusan ng Tribunal, nagmamalaki ang Tsina na null and void ang desisyon at hindi siya susunod. Pero sa kalaunan, lalong mapapahiya at masisiraan ng reputasyon ang Tsina sa mayorya ng mga signatory ng UN Convention on the Law of the Sea at sa mayorya ng UN General Assembly. Salungat sa kanya ang karamihan ng mga kapwa niyang kapitalistang bansa. At karamihan ng nasa ASEAN ay tutol din sa posisyon ng Tsina.
Malaki ang halaga ng desisyon para sa Pilipinas. Ngayong panalo siya sa kaso, maliwanag na sa panig niya ang UN Convention on the Law of the Sea at international law. May kumpyansa ang Pilipinas na magtayo ng sariling kompanya para sa oil and gas exploration, extraction, refining at distribution at kaugnay nito makakontrata ang mga kompanyang magaling sa undersea oil and gas exploration and extraction sa mula sa mga bansang katulad ng Norway, Netherlands, United Kingdom at US.

Dapat ang Pilipinas at ang sambayanang Pilipino ang magkakaroon ng pinakamalaking pakinabang sa oil and gas exploration at extraction kahit na ibigay nito ang pinakamalaking konsesyon sa Norway at ibigay sa ibang bansa ang mga konsesyon sa paligid ng mga illegal na artificial islands na itinayo ng Tsina at pwede na nilang gibain o gamitin ang mga ito bilang platform ng oil operations o kaya gamitin ng Pilipinas bilang fishing port, base ng navigational aids o tourist spot.

4. Nangangamba rin ang ilan sa ating mga kababayan Prof. Sison at gusto nilang malaman kung hindi po ba magdudulot ng gera ang pangyayaring ito kung sakaling magmatigas ang Tsina laban sa desisyon ng Tribunal?

JMS: Walang dapat mangamba sa gera dahil sa dalawang punto. Isa, labag sa UN Convention on the Law of the Sea at international law ang Tsina sa bigong pagswapang niya sa halos lahat ng South China Sea. Ikalawa, malayong mas malakas sa kakayahang militar ang US, Hapon at NATO na malamang na kikilos kung salakayin ng Tsina ang mga kompanyang kakontrata ng Pilipinas sa oil and gas exploration and extraction. Ang mga natatakot sa Tsina ay yung mga hindi nakakapapag-isip kung ano ang maximum economic and security gains na makukuha sa pagkokontrata sa oil and gas exploration and extraction.

5. Mapapanatag na po ba kaya ang mga Pilipinong mangingisda at malaya na silang makakalaot para sa kanilang kabuhayan? Ano po ang mensahe ninyo sa kanila?

JMS: Mahalaga ang pangingisda para sa buhay ng mga Pilipino at kabuhayan ng mga mismong mangingisda. Dapat ipagpatuloy ng mga mangingisda ang pangingisda. Dahil sa desisyon na pabor sa Pilipinas, labag sa international law at malaking kahihiyan ng Tsina sa bawat iskandalo bunga ng pananakit o pagtataboy sa mga walang armas na mangingisdang Pilipino.

Pero ang long-term na paraan ng pagtataboy sa Tsina mula sa West Philippine Sea ay pagkakaroon ng mga kontrata ng oil and gas exploration and extraction sa mga kompanya ng mga bansang may lakas militar. Mas mabuti na ito kaysa mga US military base sa mismong kalupaan ng Pilipinas. Ang malaking kikitain ng Pilipinas sa langis at gas ay puedeng gamitin sa pagpapaunlad ng ekonomya, pagpapalawak ng social services, pagpapahusay sa infrastructure at pagpapalakas ng depensa laban sa panlabas na peligro.

6. Sa inyong pagtingin Prof. Sison, dapat po bang maparusahan ang Tsina sa mga violations na ginawa nila sa panahon ng pag-angkin nila sa South China Sea at West Philippine Sea? Bukod sa pagbawal sa ating mga mangingisda na pumalaot sa dagat meron ding naitala na nagtayo pa sila ng artificial island para tiyakin ang kanilang kontrol militarily, kahit pa naapektuhan ang kalikasan at maging ang mga yamang dagat sa paligid nito.

JMS: Totoong lumabag ang Tsina sa international law. Tanungin ang mga abogado sa international law kung paano magreklamo o maghapag ng kaso tungkol sa pananakit at paglabag sa mga karapatan ng mga mangingisda, tungkol sa ilegal na reclamation at paggawa ng artificial islands at tungkol sa pagsira sa marine life at marine environment. Magkukonsulta rin ako sa mga abogado ko.
Pero pwede ring tumakbo ang diplomasya at magkaroon ng ilang areglo at kasunduan sa pamamagitan ng bilateral negotiations ng Pilipinas at Tsina. Mukhang ito ang gusto ni President Duterte. Huwag na huwag itapon ang panalo bagamat sa negosasyon dapat iwasan ang panghihiya sa Tsina bilang talunan at bigo sa pangangamkam sa West Philippine Sea. Mag-usap lang para magkaroon ng mga kasunduang makatuwiran at may mutwal na pakinabang. Sa ngayon, ang Tsina pa ang aroganteng nagsasabi na dapat itapon ng Pilipinas ang kanyang panalo. Pero kung magpakatino ang Tsina, kailangan ding makipagtulungan sa kanya sa ilang bagay.

7. Meron ba kayong mensahe sa ating pamahalaan na ngayon ay mahaharap ng todo sa usapin ng soberanya at kalayaan ng ating bayan?

JMS: Gamitin ang panalo natin sa kaso para lalong palakasin ang ating pambansang soberanya at katayuan sa diplomasya at magkamit ng mga kasunduang paborable sa Pilipinas. Gamitin ang mga kontrata sa oil and natural gas development para hindi mangahas ang Tsina na manggulo o manggera sa Pilipinas. Gumawa tayo ng mga pagbalanse sa ating mga ugnayang panlabas nang sa gayon walang dayuhang poder ang maging dominante sa atin.

8. Ano po ang inyong mensahe sa sambayanang Pilipino na ngayon ay masusing nagbabantay sa pagpapatupad ng desisyon ng Tribunal?

JMS: Malaki at makasaysayan ang tagumpay para sa sambayanang Pilipino ang panalo natin sa kasong laban sa panghihimasok ng Tsina. Maliwanag na atin ang buong exclusive economic zone at extended continental shelf. Sa atin ang mga likas yaman sa ilalim ng West Philippine Sea at malaya ang ating paglalayag at pangingisda.

Extro ni Prof. Sarah: Maraming salamat po Professor Sison, At Maraming salamat din sa ating mga tagapakinig. Ito po si Sarah Raymundo, guro ng Unbersidad ng Pilipinas at aktibista ng Alliance of Concerened Teachers at CONTEND. Hindi natatapos sa desisyon ng mga internasyunal na korte ang pagtatanggol sa soberanya na May kaugnayan sa pangaraw-araw na buhay lalo na ng mga mangingisdang Pilipino. Mahalagang ituring natin ang pagtataguyod ng laws of the sea at ng karapatan at responsibilidad ng mga bansa sa Exclusive Econonmic Zone at Extended Continental Shelf nito bilang simula ng pagunawa, pagpapakilos,at pag-oorganisa ng mga mangingisda na nangangilangan ng suporta ng gobyerno upang gawing nakabubuhay at may dignidad na trabaho ang panginigsda sa mga karagatan ng ating bayan. ###